Lis ogółem w kulturze

Uwaga okazja na coś dobrego! Ogłaszam konkurs a wygranym jest każdy czytelnik! A dokładniej każdy czytelnik który napisze komentarz pod tym postem. Jeśli w komentarzu napiszesz co sądzisz a pod spodem dasz swój nick na howrse ja zaproszę cię do znajomych i dostaniesz jakąś rzecz z CR :)

Symbolika lisa w polskiej kulturze jest raczej negatywna: lis to złodziej, oszust, fałszywy pochlebca. Oddają to powiedzenia „chytry jak lis„, poznać się na „farbowanym lisie„, mieć w sercu „lisie zamiary” czy przysłowia: Na chytrego lisa jest chytrzejsza łapka. Po śmierci lisa kury nie płaczą.

lis w Chinach= Kitsume 

Tak dla powtórzenia:

Jak już wcześniej napisałam inaczej postrzegany jest lis w kulturze Azji. Chińczycy i Japończycy uznają lisa za najsubtelniejsze ze zwierząt mocy. Jest to zwierzę znające czary, mądre, demoniczne, czasami manifestujące się w formie łagodnej, czasami zaś w gniewnej, złośliwej. Lis w kulturze azjatyckiej potrafi przybierać różne postaci, a najczęściej przyjmuje formę ludzką, pięknych, młodych dziewcząt, które mogą nieostrożnych sprowadzić na manowce. W Japonii białe lisy są sługami bóstwa (kami) Inari – bóstwa płodności, ryżu, rolnictwa, przemysłu i powodzenia.

Coś nowego:

Japończycy uważali, że z lisami związane również jest zjawisko kitsunebi (lisie ogniki). Ogień miał pochodzić z kości, które lisy trzymały w pyskach. Mówiono również, że w ostatnią noc roku lisy spotykają się walnie przy świątyni Ōji Inari w Edo (obecnie Tokio), pod ubranym w ozdoby noworoczne drzewem enoki (wiązowca), gdzie ustalają rangi i przypisują zadania na najbliższy rok. Ich obecność miała być ukazywana poprzez bicie silnego światła, które było podstawą do przewidywania przez ludzi, czy w nadchodzącym roku plony będą obfite.

Kitsune można podzielić na dwa typy: yako (dzikie lisy) oraz zenko (dobre lisy)

Yako -Dzikie lisy:

(pomnik Kitsume w świątyni Inariego)

Dzikie lisy według wierzeń opętywały ludzi, sprowadzały na nich choroby i szaleństwo, często też powodowały umysłowe upośledzenie. Wygnać demona z opętanego człowieka mogli jedynie górscy asceci lub kapłanki miko z chramów sintoistycznych. Według wielu podań istoty te potrafiły zamienić się w piękną kobietę i nakłaniały mężczyzn do seksu, aby wykraść ich energię witalną. Wierzono iż lisy mają słabość do świeczek i często wykradają z domów lampiony.

Zenko - dobre lisy

Dobre lisy były uważane za wykonawców woli bóstw, a czasami nawet uważane były za bóstwa pożywienia, plonów, gór oraz szczęścia. W grupie zenko wyróżniamy kinko (złote lisy), ginko (srebrne lisy), byakko (białe lisy), kokko (czarne lisy), tenko (niebiańskie lisy). Oprócz nich istniały również kūko (powietrzne lisy), którymi stawały się lisy żyjące ponad trzy tysiące lat, były one uważane za lisie bóstwa.

Kinko i ginko to lisy uważane za symbole Słońca i Księżyca, w buddyzmie noszą na grzbiecie boginię Dakini, a razem z nią są wcieleniem Dainichi nyorai. Byakko to lisy silnie powiązane ze światem duchowym, przyjazne ludziom i sprowadzające na nich szczęście. Białe lisy są między innymi wysłannikami bóstwa Inari i czczone razem z nim. Kokko pochodzą z kultury chińskiej i są ucieleśnieniem Gwiazdy Północnej, a tenko to lisy, które żyją ponad tysiąc lat.

Znane są przypadki, gdy zenko również opętywały ludzi, jednak w odróżnieniu od dzikich lisów robiły to, aby im pomóc, na przykład rozwinąć w nich szczególne umiejętności lub wyleczyć z nieuleczalnych chorób. Zdarzało się iż osoby, które były uprzednio opętane przez lisy zyskiwały nadnaturalne zdolności, takie jak przewidywanie przyszłości.

W północnej Ameryce lis był postrzegany dwojako: jako mądry dostarczyciel wiadomości (ciekawe, czy stąd wzięła się nazwa kanału informacyjnego Fox News ? ), a z drugiej strony jako trikster, psotnik i oszust (razem ze swoim bliskim krewniakiem, kojotem).

(lis Renart czyli bohater średniowiecznych bajek)

W folklorze europejskim zapisała się postać lisa Renarta, bohatera kilku alegorycznych powieści, m.in. romansu o lisie. Lis Renart stał się symbolem przebiegłości i sprytu. Niektóre cechy Renarta wywnioskowano z zachowań lisów, m.in. wrogość wobec wilków oraz słabość do jagód i innych owoców leśnych.

W arabskim folklorze lisy uważane są za tchórzliwe, słabe i przebiegłe. Wierzy się, iż potrafią oszukać śmierć.Na przebiegłość lisów uwagę zwrócono też w Biblii, gdzie tym mianem określono fałszywych proroków.